تعریف کلی کندانسور یخچال و طرز کار و نقش آن

در یک تعریف کلی می توان کندانسور یخچال را همان رادیاتور خنک کننده یخچال نامید. کندانسور یخچال از جمله قطعات مهمی در یخچال به شمار می آید که برعکس اواپراتور عمل می کند. بدین صورت که کندانسور یخچال در واقع گاز مبرد – گازی که سبب سرد کردن فضای داخلی یخچال است مانند گاز فرئون- یخچال فریزر که توسط کمپرسور برودتی با فشار وارد می گردد، می بایست با کاهش دما به حالت مایع تبدیل گردد. پس بنابراین می توان گفت که کندانسور در یخچال فریزر یا کولر گازی یا هر نوع وسیله برقی دیگر عمل چگالیدن گاز مبرد یا کندانس آن را با خنک نمودن گاز مبرد بر عهده دارد. گاز مبرد با دما و فشار زیاد از لوله خارج و کمپرسور وارد قسمت کندانسور می گردد که به گاز داغ شناخته می شود که رفته رفته توسط کندانسور، حرارت خود را به محیط انتقال می دهد و قبل از وارد گشتن به فیلتردرایر و لوله مویی، به مایع تبدیل می گردد. بعد از آنکه گاز در کمپرسور تحت فشار واقع گرفت – تا برای حرکت در لوله های مسیر آماده گردد- در این صورت حرارت گاز بیشتر می گردد و در صورت کاهش نیافتن این حرارت و گرما، فرآیند سرما سازی با مشکل مواجه خواهد شد. یا به تعبیری دیگر در صورت نبودن این قطعه ممکن است که کمپرسور بر اثر حرارت زیاد بسوزد و آسیب جدی به یخچال-فریزر وارد سازد که می بایست حتما آن را به تعمیرکار سپرد تا روند تعمیر آن را به مرحله اجراء درآورد. لوله های کندانسور یخچال همواره گرم هستند و این گرما را به راحتی می توان حس نمود. در صورت ایجاد مشکل در کندانسور یخچال و در صورتی که نتواند گاز مبرد را به مایع تبدیل کند، فرآیند خنک سازی یخچال که بر عهده این قطعه بود، با مشکل جدی مواجه خواهد شد و از آنجایی که این امر بسیار حائز اهمیت است هر چه زودتر می بایست در راستای تعمیر این بخش اقدام ورزید تا طبق روال کار وظیفه خنک سازی یخچال را بنا بر عادت خود به پیش برد. بنابراین از این رو گاز متناوب تحت فشار واقع می گردد و بعد از آن کمپرسور به لوله های مارپیچ مانندی نفوذ پیدا می کند که اگر به قسمت پشتی یخچال-فریزر خود تا حالا نگاه کرده باشید، به راحتی می توان تعدادی لوله های پیچ در پیچ در کنار همدیگر یا بالای موتور را مشاهده نمود. این لوله ها همان کندانسور یخچال یا رادیاتور آن می باشند. گاز مبرد به گازی اطلاق می گردد که عمل سرمایش یخچال را بر عهده دارد که در یخچال های قدیمی گاز فرئون بوده است که به سبب سمی بودن این گاز و تأثیر مخرب آن بر لایه های ازون در یخچال ها کم کم جای خود را به گازهای دیگری مانند ایزوبوتان به عنوان گاز مبرد مورد استفاده واقع می گردد. پس همان طور که قبلا یادآور گشتیم سرد شدن فضای داخلی یخچال تا حد بسیار زیادی به سرد شدن گاز مبرد وابسته است و سرد شدن گاز مبرد نیز خود وابسته به کارکرد صحیح و درست کندانسور یخچال است. پس می شود به این نتیجه رسید که عمل و کارکرد کندانسور یخچال تا چه میزانی مهم  و حائز اهمیت است. بنا بر آنچه گفتیم عملکرد کلی یخچال در راستای خنک سازی قسمت داخلی با توجه به نقش پر رنگ کندانسور یخچال بود که در این فرآیند اصلی ترین وظیفه و کارکرد کندانسور یخچال، خنک سازی قسمت داخلی یخچال بود که در این قسمت انواع مواد غذایی وجود دارد که در صورت عدم کارایی کندانسور تمام آن ها فاسد و غیر قابل استفاده می شوند. بنابراین تا حد امکان می بایست از این قطعه بسیار مهم و کارآمد محافظت نمود تا دچار هیچ گونه مشکلی و خرابی نگردد. چون در صورت خراب شدن عملکرد کلی یخچال نیز دچار خلل می گردد. کندانسور در کدام یخچال ها وجود دارد؟ شاید تا به اینجا این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که کندانسور در چه یخچال هایی وجود دارد؟ آیا تمامی یخچال ها از این قطعه بسیار مهم بهره مند هستند یا خیر؟ در پاسخ باید گفت که کندانسور در تمام یخچال ها و فریزرها وجود دارد. به واقع نمی توان هیچ یخچالی را بدون کندانسور تصور نمود چرا که یخچال بدون کندانسور اصلا سرمایی از خود تولید نمی کند. پس تمامی یخچال ها از این قطعه بسیار مهم بهره مند هستند و به راحتی با مراجعه به قسمت پشتی یخچال ها می توان این قطعه را به عینه دید و لمس نمود. فقط نکته اینجاست که کندانسور در یخچال های ساید بای ساید برخلاف سایر یخچال ها به صورت پاکتی و مکعبی می باشد و علاوه بر آن کندانسور جدای دیگری که در پشت یخچال قرار دارد.

انواع کندانسور یخچال

با شناخت کلی که در مورد کندانسور یخچال و طریقه کارکرد آنها بدست آمد، اینک درصدد انواع کندانسور یخچال برآمدیم تا با انواع و اقسام آن نیز بیشتر آشنا شویم و بتوانیم بهتر این قطعه کارآمد در یخچال را معرفی کنیم. به طور کلی ما سه نوع کندانسور یخچال داریم که به قرار زیر است: کندانسور هوایی این نوع از کندانسورهای یخچال خود به دو صورت ایستاده و فن دار طراحی و تعبیه گشته اند. الف): کندانسور ایستاده: تبادل حرارت با هوای آزاد بصورت کاملا طبیعی در این نوع از کندانسورها صورت می پذیرد. یخچال و فریزرهای ایستاده از این دست هستند. این کندانسورها معمولا در پشت یخچال یا در داخل بدنه قابل نصب است. ب): کندانسور فن دار: برخلاف نمونه بالایی تبادل حرارت در کندانسور های فن دار با هوای آزاد نه به شکل طبیعی بلکه به شکل اجباری و استفاده از فن صورت می پذیرد. انواع آبسردکن ها، یخچال های ویترینی و فریزرهای صندوقی نیز به این قرار هستند. به این کندانسور ها، کندانسور خوابیده نیز می گویند چون در مقابل کندانسور ایستاده می باشد. این کندانسورها برای خنک سازی گاز داغ نیاز به یک فن خنک کننده دارند و از همین رو به آن ها کندانسور فن دار اطلاق می گردد. فن بکار بسته شده در این کندانسورها از نوع روتور خارجی در سایزهای مختلف 35، 42 و 50 سانتی متری و با سرعت هایی حدود 1350 و 1320 RPM مطابق با استانداردهای جهانی است. پروانه های موجود در آن از جنس آلومینیوم سبک، مقاوم و دارای زاویه ای مناسب در جهت پرتاب باد است که در نتیجه میزان جابه جایی هوا را به حداکثر رسانده و توان مصرفی و صدای تولید شده را به حداقل خود می رساند. این نکته نیز خالی از لطف نیست که این فن ها مجهز به سیستم محافظ حرارتی در برابر بار اضافی و همچنین توری محافظ مطابق با بالاترین استانداردهای جهانی می باشد. به طور کلی کندانسور هوایی با جابه جایی اجباری خود بر اساس محل نصب و کارگذاری آن به دو دسته زیر قابل تقسیم می باشد: کندانسور نصب و راه اندازی شده همراه با کمپرسور روی شاسی. نظیر: آبسردکن و یخچال های ویترینی. کندانسورهای نصب و راه اندازی شده دور از کمپرسور که این کندانسورها در محیط آزاد قابل نصب و راه اندازی هستند. نظیر: چیلر هوایی. ۲- کندانسور آبی دومین نوع از کندانسورها علاوه بر کندانسور هوایی که خود شامل انواع خاصی بود، کندانسور آبی است که این نوع کندانسور یخچال نیز در قالب سه پوسته به نام های پوسته لوله‌ای، پوسته کویلی و دو لوله ساخته می شود. با بهره جستن از آب، گاز داغ خنک شده و به شکل مایع در می آید. ۳- کندانسور تبخیری آخرین نوع کندانسور ها را کندانسور تبخیری تشکیل می دهد که این نوع کندانسورها با استفاده از ترکیبی از جریان آب و هوا، رو به خک سازی گاز داغ می آورند. انواع کندانسور یخچال فریزر اما کندانسور یخچال فریزر نیز خود به انواع و اقسامی تقسیم بندی می شود که به طور کلی سه نوع کندانسور نیز برای یخچال های فریزر در بازار وجود دارد که آن ها نیز به قرار زیر می باشند:

کندانسور هوایی

این نوع کندانسورها در پشت یخچال و به شکل یک شبکه توری مانند قرار گرفته اند. البته این نوع کندانسورها را دیگر به سختی می توان در پشت یخچال فریزرهای امروزی یافت. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که این نوع کندانسورها به دلیل اینکه کمتر با محیط سطح تماس دارند، دیرتر از بقیه گرد و غبار روی آن می نشیند.

کندانسور پاکتی

این نوع کندانسورها در کنار کمپرسور و یا در قسمت زیرین یخچال جای خوش کرده است و حتما این نوع کندانسورها نیازمند یک نوع فن برای خنک کردن محیط داخلی یخچال هستند و گرمای محیط اطراف و داخل کندانسور را مکش نموده و به سمت و سوی کمپرسورها هدایت می سازد. این نوع از کندانسورها چون بیشتر با محیط بیرونی یخچال تماس دارد، می بایست سریع تر از سایر کندانسورها نسبت به تمیز کردن آن مبادرت ورزید.

کندانسور درون بدنه کابین یخچال فریزر یا کندانسور مخفی

این نوع از کندانسورها حد واسط میان ورق و فوم بدنه یخچال ها تعبیه گشته اند و در اصل می توان گفت که به دو طرف بدنه یخچال متصل گشته اند. در این نوع از کندانسورها گرد و غبار به ندرت سبب جلوگیری به عمل آوردن از سیستم انتقال حرارت می گردد چرا که بدنه خارجی یخچال حرارت کندانسور را انتقال می دهد و بدنه داخلی یخچال نیز سطح وسیع و هم طسح رنگی تمیزی دارد.

چگونگی تمیز کردن کندانسور یخچال

با توجه به اهمیت بالای کندانسورها در یخچال که توضیح دادیم، تمیز کردن یخچال نیز یکی از حیاتی ترین راهکارهایی است که برای جلوگیری از خرابی یخچال مورد کاربست قرار می گیرد. در واقع اگر کندانسور یخچال تمیز نگردد و گرد و غبار زیادی روی آن بنشیند، یخچال رفته رفته کارایی خود را از دست می دهد و خیلی زود می بایست نسبت به تعمیر یا تعویض آن اقدام کرد. بنابراین بسته به شرایط مختلف سالی یک بار می بایست اقدام به تمیز کردن و پاک سازی کندانسور یخچال نمود تا انواع گرد و غبار های روی آن پاک شود. اما سوال اینجاست که کندانسور یخچال ها را به چه شیوه ای و چگونه می بایست تمیز و پاکسازی نمود؟ در اینجا بنا نهاده ایم تا گام به گام تکنیک ها و آموزش هایی را با همدیگر به پیش ببریم تا پروسه تمیز کردن و پاکسازی یخچال را به پیش ببریم تا از هرگونه مشکل و خرابی ناشی از کندانسور یخچال در امان باشیم. به واقع با تمیز نگه داشتن کویل های کندانسور می توان به عملکرد مؤثر یخچال فریزر کمک شایانی نمود. این شیوه ها و دستورالعمل هایی که در زیر می آید برای کندانسورهای متداول و کارایی دارد که پشت یخچال در قسمت بالا یا پایین آن واقع گشته است. البته اگر یخچال فریزر شما کندانسور سیاه ایستاده و در پشت یخچال واقع گشته است، بهتر است که این کندانسورها را هر شش ماه یک بار  فقط با یک دستمال تمیز نمود. اما برای آموزش گام به گام تمیز کردن کندانسور یخچال می بایست به ترتیب مراحل زیر را انجام داد: در اولین مرحله و پیش از هر چیزی می بایست یخچال را از برق کشید تا جریان برقی که به یخچال وارد می آید، قطع گردد. در مرحله بعد باید پنل پشتی یخچال را درآورد تا کویل ها و پرده های سرد کننده قابل رویت باشند. این پروسه در بیشتر مدل ها و انواع یخچال ها معمولا کار سختی به نظر نمی آید. با استفاده از لوله دراز و نازک جاروبرقی و با کمک یک بُرس دسته بلند شبیه بورس های بطری باید تمامی گرد و غبارهای نشسته شده روی کندانسور یخچال را کاملا تمیز و پاک سازی نمود.البته در انجام این فرآیند می بایست دقت نظر زیادی به خرج داد و مراقب بود که پره های سرکننده، خمیده یا تو رفته شده نگردند. بورس کویل به راحتی در فروشگاه های لوازم یدکی قابل تهیه می باشد. در عین حالی که می بایست مراقب صاف باقی ماندن کویل ها بود، باید قسمت میانی کویل ها را تا جایی که ممکن است، تمیز نمود و سپس با یک پارچه گرد و غبار انباشته شده روی سطوح آن را پاکسازی نمود. در انتهاء کاور را سر جای اصلی خودش قرار داده و مجددا برق یخچال را وصل نموده تا یخچال طبق روال خود شروع به کار کند. همانطوری که ملاحظه شد پروسه تمیز ساختن و پاکسازی کندانسور یخچال چندان سخت نبود، ولی باز با این وجود اگر به هر دلیلی نتوانستید اقدام به تمیز کردن آنها نمایید، به راحتی می توان فقط با تماس گرفتن با تکنسین مجرب که در این حوزه کاری فعالیت می کنند، روند کار را به آنها سپرده تا با تجربه خویش اقدام به پاکسازی کندانسور یخچال نمایند. تمیز کردن کندانسور یخچال فریزر و ساید بای ساید برای تمیز کردن و پاکسازی کندانسور یخچال فریزر و ساید بای ساید به علت تفاوتی که با یخچال های معمولی دارند، روند تمیز کردن آن ها نیز اندکی متفاوت است که در زیر به این پروسه کاری نیز اشاره می ورزیم تا با یادگیری این مراحل به ترتیب بتوانیم یخچال فریزر و ساید بای ساید خود را نیز تمیز نماییم. مرحله اول: در ابتدا برق یخچال را می بایست خاموش نمود. به یاد داشته باشید که همیشه برای انجام چنین مراحلی می بایست در قدم اول یخچال را از برق بیرون کشید. در مرحله دوم پوشش کندانسور را بردارید. این نکته قابل توجه است که در یخچال های معمولی بعد از برداشتن پوشش کندانسور، کندانسور به راحتی قابل رویت است ولی در یخچال های ساید بای ساید علاوه بر بازکردن پوشش یا کاور کندانسور می بایست به تعداد 4 الی 6 پیچ درون آن را نیز باز نمود. بعد از باز نمودن پیچ ها زمان پاکسازی و تمیز کردن یخچال فرا می رسد و به راحتی می توان اقدام به تمیزکردن نمود. البته برای این کار می بایست نکاتی را نیز مدنظر داشت. از جمله: در صورت اینکه یخچال معمولی باشد، با یک فرچه رنگ کاری نیز می توان گرد و غبار روی کندانسور را تمیز نمود. با جارو برقی نیز می توان این کار را انجام داد همانطور که توضیح دادیم. اما در صورتی که یخچال شما از نوع ساید بای ساید باشد، می بایست بعد از باز کردن کاور کندانسور به تمیز کردن کندانسور یخچال مبادرت ورزید. با استفاده از جاروبرقی نیز می توان گرد و غبار روی کندانسور را تمیز نمود. البته این کار را حتما می بایست با احتیاط کامل انجام داد تا هیچ گونه آسیب و صدمه ای به لوله های کندانسور یا همان کویل ها وارد نگردد. چون در این صورت باید فورا اقدام به تعویض آن نمود و حتی ممکن است منجر به بروز مشکلی از قبیل نشتی گاز یا گازگرفتگی شد که بسیار خطرآفرین است. بدین صورت یخچال فریزر یا ساید بای ساید شما نیز از هر گونه آلایندگی یا گرد و غباری تمیز و پاکسازی می گردد و دیگر هیچ گونه خطری کندانسور آن را تهدید نمی سازد.

چند نکته اساسی در تمیز کردن کندانسور یخچال

در اینجا به ذکر چندین نکته می پردازیم تا روند تمیز کردن کندانسور یخچال را با هیچ گونه مشکلی مواجه نگرداند و به راحتی و با رعایت مسائل ایمنی رو به تمیزی و پاکسازی کندانسور یخچال آورد. نکته اول: برای اینکه در هنگام تمیز کردن کندانسور یخچال هیچ مشکلی لوله های کندانسور یا همان کویل ها را تهدید نسازد، همواره توصیه می گردد که از پره های تمیز کننده مخصوص کندانسور استفاده شود. استفاده از این کندانسورها روند دسترسی به تمامی بخش های کندانسور را میسر می سازد. اگر کندانسور یخچال را گرد و غبار زیادی اشغال کرده باشد که روند تمیز کاری آن نیز به راحتی انجام نشود و نتواند به راحتی انتقال دما و حرارت را در محیط اطراف خود صورت بخشد، در این صورت باعث می شود که: روند سرما سازی یخچال با مشکل جدی مواجه گردد، فیلتر یخچال خراب گردد، کمپرسور یخچال طول عمر کمتری داشته باشد و یخچال به صورت شدیدتر کارکند تا سرمای مورد نظر خود را تأمین سازد. لذا برای محافظت از یخچال و جلوگیری از این موارد می بایست حداقل سالی یک بار نسبت به سرویس یخچال خود اقدام نماییم. در صورتی که یخچال در جای شلوغی واقع گردیده باشد و در معرض گرد و غبار زیادی باشد، در این صورت می بایست هر 3 ماه یک بار اقدام به تمیز کردن کندانسور و موتور یخچال نمود. فاصله استاندارد یخچال از دیوار مجاور و پشت آن نیز نباید کمتر از 10 سانتی متر باشد. هنگام تمیز کردن بهتر است با رعایت مسائل بهداشتی از ماسک استفاده نمود چون گرد و غبار انباشته شده روی کندانسور بخاطر اینکه گرما دیده است، بسیار نازک شده و سریعا به ریه های تنفسی انسان می رسد و مشکل ساز می گردد. همیشه باید بخاطر سپرد که پیش از اقدام به تمیزکاری، دوشاخه برق یخچال را حتما باید از برق بیرون کشید. بعد از انتهای کار تمیز کاری می بایست با استفاده از یک پارچه مرطوب تمامی گرد و غبار های ریز را پاک نمود. توجه به این نکته خیلی حائز اهمیت است که فقط با استفاده از دستمال یا پارچه مرطوب و به هیچ عنوان با پارچه خیس اقدام به این کار نکنید.

تعمیر کندانسور یخچال

گاهی پیش می آید که کندانسور یخچال بر اساس شرایط و حوادث مختلف دچار خرابی می شود. همان طور که قبلا یادآور گشتیم بهترین شیوه و راهکار برای جلوگیری از خرابی کندانسور یخچال، تمیز کردن این بخش مهم است. توجه داشته باشید که اگر نسبت به این زمینه شناخت و اطلاعاتی ندارید یا اگر در حوزه تخصص شما نمی چرخد، حتما می بایست مراتب را به یک تعمیرکار حرفه ای در این حوزه کاری سپرد تا وی با دانش و تجربه خویش روی به تعمیر یخچال شما آورد تا از بروز خطرات احتمالی و آسیب های آن جلوگیری به عمل آورد. گاهی اوقات نیز پیش می آید که کندانسور دچار نشتی می گردد که در این صورت باید در مرحله نخست محل نشتی را یافت که با استفاده از دستگاه ها و ابزارهای ویژه ای به راحتی صورت می پذیرد و فقط و فقط توسط تعمیرکاران حرفه ای انجام می شود و از هر گونه اقدام خودسرانه می بایست جلوگیری به عمل آورد. بنابراین در صورت هر گونه مشکلی بهترین و عاقلانه ترین راهکار تماس گرفتن با تعمیرکاران مجرب و کارکشته است تا از هر آسیبی به دور ماند.