انواع رله و خازن در کمپرسور های برودتی

هرآنچه درباره انواع رله و خازن در کمپرسور های برودتی باید بدانید

کمپرسور به ماشینی گفته میشود که با استفاده از آن میتوان فشار سیالات تراکم پذیر مانند گاز و بخارات را بالا برد . کمپرسورها در راحتی در زندگی انسان ها و صنایع از آن چنان اهمیتی برخوردار بوده به نحوی که امروزه اصطلاحاً آن را اسب بارکش (work horse) صنایع می نامند. آنچه که مورد بحث این مجموعه می باشد کمپرسور های برودتی می باشند اولین مطلب مورد اشاره در این موضوع پرداختن به نحوه عملکرد راه انداز های کمپرسورهای برودتی می باشد. یکی از روش های راه اندازی کمپرسور با CSR یا CSCR می باشد که جز روش های راه اندازی کمپرسور با گشتاور بالا hst می باشد. راه اندازی کمپرسور با روش CSR یا CSCR در کمپرسور هایی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد که جریان راه اندازی ( LRA  ) بالایی دارند.

در این روش یک خازن بصورت سری به کنتاکت رله سیمی متصل و یک خازن دائم کار بصورت موازی با خازن و کنتاکت رله قرار می گیرد. عبارت CSR مخفف عبارت  Capacitor start and run و عبارت  CSCR مخفف عبارت Capacitor start / capacitor run که به معنای خازن راه انداز و خازن دائم کار در کمپرسورهایی که از این روش ها برای راه اندازی استفاده می شود رله آنها از نوع پتانسیلی و یا ولتاژی می باشد.

اطلاعات این مقاله با توجه به آخرین تجربیات و اطلاعات کارشناسان ما در زمینه تعمیر انواع کولر گازی و یخچال فریزر است.

رله های ولتاژی دارای کنتاکت معمولا بسته (NC ) هستند که خازن به صورت سری با این کنتاکت قرار می گیرد.

با روشن شدن کمپرسور جریان افت داشته و سیم پیچ رله توان جدا کردن تیغه (NC ) را نداشته لذا خازن در مدار باقی می ماند . با به حرکت در آمدن کمپرسور و بازگشت جریان به میزان نرمال بوبین رله تقویت و کنتاکت را جدا و خازن را از مدار خارج می کند. در روش  CSCR یک خازن دائم کار به طور موازی با کنتاکت و خازن راه انداز قرار می گیرد که باعث افزایش گشتاور در کمپرسور در زمان کارکرد کمپرسور می شود.

مدار الکتریکی الکتروموتور دستگاه سرد کننده با کمپرسور بسته یکی از حالت های زیر را دارد.

1-الکتروموتور دارای سیم پیچی اصلی و سیم پیچی استارت است. چون سیم پیچ استارت دارای سیم نازک و تعداد دور بیشتری است پس از راه اندازی الکتروموتور باید از مدار خارج شود.در این حالت برای خارج کردن سیم پیچ استارت از مدار از یک رله جریان استفاده شده است که سیم پیچ آن با سیم پیچ اصلی به طور سری قرار گرفته و کلید قطع کننده آن با سیم پیچ استارت سری شده است. در زمان راه اندازی با رسیدن موتور به دور نامی ، کلید رله باعث جدا شدن سیم پیچ استارت از مدار می شود. ( رله جریان)

2-در این حالت الکتروموتور دارای سیم پیچ اصلی و سیم پیچ استارت است. برای خارج کردن سیم پیچ استارت پس از راه اندازی از یک رله ولتاژ استفاده شده است. کلید رله ولتاژ در حالت خاموشی و عادی وصل است و سیم پیچ آن با سیم پیچ استارت موازی است. پس از راه اندازی در اثر افزایش ولتاژ دو سر رله کلید باز شده و سیم پیچ استارت را از مدار خارج می کند.(رله پتانسیل)

3-یک خازن با سیم پیچ استارت سری شده است ، وجود خازن در مدار باعث اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان می شود. هر چه ظرفیت خازن بیشتر باشد اختلاف فاز بین ولتاژ و جریان بیشتر بوده و نتیجه آن ایجاد گشتاور بیشتر برای استارت الکتروموتور می شود.همچنین هرچه ظرفیت خازن سری شده بیشتر باشد شدت جریان در مدار بیشتر بیشتر می شود و ممکن است خازن آسیب ببیند. بنابراین با باز شدن کلید رله خازن و سیم پیچ استارت هردو از مدار خارج می شوند.(استارت خازنی)

4-در این حالت از دو خازن موازی که با سیم پیچ استارت سری شده اند استفاده شده است. یکی از خازن ها خازن استارت بوده و پس از راه اندازی موتور از مدار خارج می شود. خازن دیگر خازن دائم کار بوده و دائما به صورت سری با سیم پیچ استارت در مدار می ماند. موتور با خازن استارت دارای گشتاور راه اندازی خوبی است ولی راندمان به اندازه موتور با خازن دائم کار نمی باشد.موتور با خازن دائمی دارای راندمان کاری خوبی است ولی دارای ظرفیت کمی است و نیروی گشتاور استارت آن کمتر است. بنابراین در این مدار موتور هم دارای گشتاور راه اندازی خوبی است و هم راندمان خوبی دارد.

مدار الکتریکی یک دستگاه سرد کننده با رله پتانسیل ، خازن استارت و خازن دائم کار به شکل زیر است:

طرز کار رله سیمی:

انرژی سیم پیچی اصلی یخچال از مسیر رله سیمی که در خارج از کمپرسور یخچال قرار گرفته است تامین میشود

اجزای تشکیل دهنده رله سیمی : بدنه از جنس باکالیت ، بوئین ها یا سیم پیچ ها ، اهرم فلزی سرگرد یا سرتخت ، کنتاکت های اتصال ، فیش های اتصال رله به موتور هستند، بویین رله سیمی که در سری سیم پیچ اصلی تعبیه شده است. در لحظه اول راه اندازی برای این که روتور و سپس پیستون به حرکت درآید نیازمند به عمل مکانیکی فراوانی است ، بیشترین جریان از دو سیم پیچ استارت و سیم پیچ ران عبور می کند و به طبع آن حداکثر میدان مغناطیسی ایجاد می شود ، با افزایش یافتن ولتاژ خود القاء در رله سیمی و رسیدن آن به حد مجاز و معین شده ، اهرم فلزی که درون رله تعبیه شده است به  طرف بالا حرکت می کند و اتصال کنتاکت های درون رله برقرار می شود و در نتیجه سیم پیچ کمکی وارد مدار شده و شروع به ایجاد عمل مکانیکی می نماید ، روتور توسط دو میدان مغناطیسی سیم پیچ کمکی وارد مدار شده و شروع به ایجاد عمل مکانیکی می نماید ، روتور توسط دو میدان مغناطیسی سیم پیچ های اصلی و کمکی شروع به کار می کند و جریان راه اندازی معادل جریان نامی موتور می شود کاهش می یابد . با کاهش یافتن جریان دریافتی از شبکه توسط ، نیروی مغناطیسی سیم پیچ رله سیمی کم میشود و اهرم فلزی تعبیه شده در آن که به بالا حرکت کرده بود رها می شود و پس از آن ارتباط کنتاکت ها در رله قطع شده و با خارج شدن از مدار سیم پیچی کمکی ، کمپرسور راه اندازی می شود این عملیات همیشه در شروع به کار کمپرسور انجام می شود در صورتی که رله استارت با مشکل مواجه شود و کارکرد نداشته باشد کمپرسور نیز عملکردی نخواهد داشت ، بنابراین کارکرد کمپرسور منوط به سلامت رله سیمی و شروع به کار رله سیمی است.

اورلود چیست؟

اورلود یک محافظ است که در موتور تعبیه شده است و کار آن کنترل جریان اضافی در موتور است اگر جریانی بیش از حد مجاز در کمپرسور جریان بیابد و یا اینکه دمای کمپرسور به دلیل اختلالات ایجاد شده بیش از حد نرمال بالا برود وظیفه اورلود این است  که قبل از هر گونه آسیب به سیم پیچ موتور جریان برق را قطع کند و از موتور محافظت کند.

اورلود در یخچال ، اگر موتور کارکرد صحیحی نداشته باشد یا این که سیم پیچ های آن معیوب شده باشد یا با انسداد در مسیر جریان گاز مواجه شده باشد یا این که ولتاژ پایین آمده باشد و … که باعث افزایش بسیار بالای دمای موتور می شود به دلیل بالا رفتن جریان های دریافتی موتور یا همان تشکیل جریان های اضافی در موتور در این جا اورلود به عنوان محافظ الکتریکی موتور برای جلوگیری از آسیب جدی به موتور ( سوختن موتور) وارد عمل میشود . ( اورلود متشکل از بدنه خاص و پایه های فلزی اتصال برق و تیغه حساس بی متالی و پلاتین های اتصال و سیم فنری از جنس نیکل یا کروم و آلومینیوم) ، جریان اضافی از اورلود افزایش یافته و تیغه حساس تحریک شده و طول تیغه افزایش می یابد در این صورت ارتباط کنتاکت ها با هم قطع شده و جریان نول قطع می شده و کمپرسور یخچال خاموش می شود پس از گذشت زمانی برای خنک شدن و کاهش یافتن آن مقدار دما در اورلود تیغه حساس دوباره ارتباط پیدا می کنند و کمپرسور شروع به کار می کند و همچنین اگر مشکل جریان اضافی و دمای بالا پس از این عملیات ادامه داشت دوباره اورلود برای محافظت از کمپرسور و موتور یخچال اقدامات لازم را انجام می دهد. در درجه حرارت 105 سلسیوس اورلود کمپرسور را خاموش می کند و در دمای 61 درجه سلسیوس دوباره کمپرسور یخچال را به راه  می اندازد. معمولا کارکرد اوربود برای محافظت یک تا دو دقیقه به طول می انجامد و پس از آن کمپرسور روشن می شود.

طرز کار رله سنگی :

کمپرسور های برودتی دارای دو سیم پیچی اصلی ، که سیم پیچ ران  running coil و سیم پیچ استارت start coil   می باشند ، وسیله ای که سیم پیچ استارت برای مدتی در مدار قرار می دهد تا کمپرسور روشن شود رله یا راه انداز نام دارد.

رله سنگی برودتی برای شروع به کار موتور کمپرسور برای لحظاتی انرژی سیم پیچ را تهیه می کند، پس اگر یخچال راه اندازی نمی شود و شروع به کارکرد نمی کند رله سنگی معیوب شده است.

طرز کار رله پتانسیل :

یک رله که به هیچ جایی وصل نیست را در نظر بگیرید . این حالت همان حالت نرمال است. در این حالت یک تکه آهن از جایی که به پایه COM لحیم شده است ، با پایه NC برخورد دارد. پس پایه های COM و NC در حالت نرمال به هم وصل هستند.

مدار فرمان یک سیم پیچ است که با وصل کردن ولتاژ به دو پایه فرمان و جاری شدن جریان الکتریکی در آن ، تبدیل به آهنربا می شود . وقتی سیم پیچ تبدیل به آهنربا شد ، رله از حالت نرمال خارج شده و تحریک می شود. با ایجاد شدن میدان مغناطیسی ، تکه آهنی که COM  را به NC وصل کرده بود به سمت آهنربا می رود ، طراحی این قطعه به گونه ای است که تکه آهن در زمان جذب به سمت آهنربا به پایه NO برخورد کرده و مادامی که میدان مغناطیسی بر قرار است به پایانه NO فشار داده شود. پس می توان گفت در زمان تحریک شدن ، پایه COM از NC قطع می شود و به  NOوصل می گردد . با قطع شدن ولتاژ از پایه های فرمان ، میدان مغناطیسی هم از بین می رود و همه چیز به شکل نرمال باز می گردد. شاید حالا بهتر فهمیده باشید که چرا نام پایه های مشترک ، به صورت نرمال بسته و به صورت نرمال باز است.

حال با دانستن توضیحات بالا به پیچیدگی فرآیند کمپرسور ها پی بردیم .

شرکت سرمایش ، فروشنده ی کمپرسور های برودتی و قطعات و تعمیرات آن ، طراح و راه انداز مدار ها و تجهیزات خاص سرمایشی مفتخر است که یکی از معدود شرکتهایی است که کمپرسور های برودتی بدون لرزش را در اختیار هموطنان عزیز قرار می دهد و آماده است تا با یک مشاوره ی صحیح به شما در انتخاب یک کمپرسور مناسب کمک کند.

نکته مهم در خصوص رله های کمپرسور باد یخچالی

برای نصب رله بر روی موتوری که قرار است به عنوان کمپرسور باد کار کند باید از رله سیمی استفاده شود تا در صورتیکه نیاز بود موتور به صورت پیاپی روشن شود و مشکلی پیش نیاید.استفاده از رله سنگی در موتور کمپرسور باد باعث میشود تا موتور نتواند به صورت پیاپی استارت بزند و روشن نمیشود.بعد از هر بار خاموش شدن موتور باید مدتی صبر کنید تا دوباره بتوانید از دستگاهتان استفاد کنید.اما با استفاده از رله سیمی هر چند بار که بخواهید میتوانید پشت سرهم موتور کمپرسور بادتان را روشن و خاموش کنید.(افراد سودجو برای منفعت بیشتر خودشان در کمپرسورهای باد یخچالی  از رله های سنگی استفاده میکنند که خیلی ارزانتر از رله های سیمی میباشد.به همین دلیل حتما هنگام خرید پمپ باد یخچالی دقت کنید که رله استفاده شده حتما سیمی باشد.)