ترموستات و بررسی کامل عملکرد آن

یک ترموستات بخشی کلیدی در سیستم خنک کننده موتور است. سیستم خنک کننده موتور از گرمای بیش از حد در امان نگه می دارد . سیستم از مایع خنک کننده (ضد یخ ) پر شده است و با رادیاتور به یک حلقه وصل می شود. مایع خنک کننده در موتور، جایی که گرما جذب می کند، جریان می یابد و به بالای رادیاتور می رود.

یک رادیاتور از تعداد زیادی لوله آلومینیومی مسطح که توسط باله ها احاطه شده تشکیل شده است. هوایی که از رادیاتور می گذرد، هنگامی که به سمت پایین رادیاتور در جریان است خنک می کند. یک یا دو فن الکتریکی به پشت رادیاتور وصل شده است که زمانی که نیاز به آن باشد که هوای بیشتری از میان رادیاتور جریان یابد، روشن می شود.

یک پمپ آب خنک کننده را از رادیاتور می کشد و به سمت موتور برمی گرداند . دمای نرمال عملیاتی موتور های جدید بین 90 و 105 درجه سانتی گراد است کار ترموستات این است که به موتور کمک کند تا سریعتر گرم شود و دمای موتور بالاتر از حداقل دمای عملیاتی که 90 درجه است باشد. یک ترموستات معمولی یک شیر دو طرفه کنترل دما است که در دمای مشخصی باز می شود. در بیشتر اتومبیل ها یک ترموستات روی موتور نصب شده است و به شلنگ فوقانی یا تحتانی رادیاتور متصل می شود.

چگونگی عملکرد ترموستات

وقتی یک موتور با دمای پایین شروع به کار کردن می کند ترموستات (شیر فلکه اصلی ) بسته است و هیچ جریانی به سمت رادیاتور برقرار نیست. در این زمان سوپاپ گذر کوچکتر باز است و مایع خنک کننده فقط درون موتور و سیستم گرمایش وسیله نقلیه گردش می کند.

با نزدیکتر شدن موتور به دمای کارکرد ترموستات به تدریج باز می شود و اجازه می دهد جریان مایع خنک کننده از طریق رادیاتور جریان یابد. در هوای سرد اگر دمای موتور تا پایین تر حد دمای کارکرد موتور پایین بیاید ترموستات دوباره بسه می شود.

علائم ترموستات بد

علائم خرابی ترموستات و یا اینکه یک ترموستات عملکرد خوبی ندارد شامل دو شرایط است:

1) ترموستات باز بماند:

هنگامی که ترموستات باز است، دمای موتور هنگام رانندگی به خصوص در بزرگراه در هوای سرد پایین می آید.

یک ترموستات باز که گیر کرده است می تواند باعث عدم گرما از سیستم گرمایشی هم شود. ممکن است نور چک کردن موتور نیز روشن شود.

2) ترموستات بسته بماند:

هنگامی که ترموستات بسته بماند موتور ممکن است بیش از حد گرم شود . البته علاوه بر این موارد، در صورت نشت مایع خنک کننده هم نیز نیاز به تعویض ترموستات وجود دارد.

 چگونگی تست عملکرد یک ترموستات

هنگامی که یک ترموستات مشکلی برایش پیش می آید، اولین مسئله ای که باید در مورد آن بررسی کنید این است که سطح خنک کننده را چک کنید. در سال های قدیم، ترموستات را اینگونه تست و آزمایش می کردند که آن را از محل نصب خارج کرده و آن را تحت حرارت قرار می دادند؛ در حالی که در آن شناور باشد. البته برخی با کوچکترین مشکلی که برای این قطعه پیش می آید، به اولین فروشگاه لوازم برودتی مراجعه کرده و آن را تعویض می کنند.

در دمایی مشخص، ترموستات شروع به باز شدن می کند. در اتومبیل های مدرن، عملکرد ترموستات توسط کامپیوتر موتور (PCM) کنترل می شود. در بیشتر موارد، اگر یک ترموستات بسته یا باز شده باشد، چراغ Check Engine روشن می شود. رایج ترین کدهای نور Check Engine مربوط به ترموستات P0128 و P0126 است.

حال مسئله ای که وجود دارد این است که بتوان یک ترموستات را بدون اینکه آن را از محل نصب جداسازی کرد، مورد آزمایش قرار داد. مکانیک ها تست ترموستات را با اندازه گیری دمای شلنگ های رادیاتور فوقانی و تحتانی انجام می دهند. آن ها این کار را با استفاده از دماسنج مادون قرمز اندازه گیری می کنند.

اگر یک ترموستات در حالت باز گیر کرده باشد، شلنگ رادیاتور تحتانی به محض شروع موتور گرم می شود. اگر یک ترموستات در حالت بسته گیر کرده باشد، حتی پس از رسیدن موتور به دمای کار، هیچ جریانی وجود نخواهد داشت و شلنگ رادیاتور تحتانی خنک می ماند.

البته عدم وجود جریان از طریق رادیاتور می تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد. اگر یک ترموستات در حالت بسته گیر کرده باشد، موتور ممکن است بیش از حد گرم شود که این امر در نهایت موجب ایجاد نیاز برای تعمیرات گران قیمت می شود. اگر شک دارید که ترموستات در حالت بسته گیر کرده است، معمولا باید در این شرایط عملیات تعویض انجام شود.